اثرات استرس گرمایی در طیور

درجه حرارت بالای محیط بعنوان عامل کاهنده نرخ رشد و عضله سینه در نیمچه های گوشتی تجاری شناخته شده است. نیمچه های گوشتی در درجه حرارت بالای محیط، اختلال در تعادل اسید و باز را نشان می دهند و افزایش تعداد تنفس می تواند موجب آلکالوز تنفسی شود. راه حل جلوگیری از استرس گرمایی نیازمند چندین عامل می باشد و ممکن است شامل ژنتیک  (Gowe and Fairfull, 2008) سالن (Yahav et al., 2004) شرایط دمایی (Yahav and McMurtry, 2001) ، تغذیه و خوراک (Balnave and Mutisari Abdoellah, 1990; Moritz et al., 2001; Uni et al., 2001; De Basilio et al., 2003; Zarate et al., 2003a; 2003b; Balnave and Brake, 2005; Ahmad and Sarwar 2006; Daghir, 2008a) باشد.

اثر استرس گرمایی روی تولید حرارت و اتلاف حرارت

پیشرفت در انتخاب ژنتیکی پرندگان گوشتی به دلیل افزایش تولید حرارت بالا و افزایش دریافت خوراک موجب رشد سریع و نرخ متابولیسم بالا شده است (Havenstein et al., 2003). پرندگان خونگرم هستند و قادرند دمای بدنشان را در یک محدوده خاص نگه دارند (Yahav et al., 2005). وقتی دمای محیط بالاست (Yahav, 2009) پرندگان توانایی کمی برای کاهش دمای بدن خود دارند.

در هنگام مواجه شدن با محیط گرم یا با انجام فعالیت فیزیکی زیاد و یا هر دو، دمای بدن می تواند افزایش یابد. این اتفاق زمانی می افتد که نمی توان دما را در مدت زمان کوتاهی کاهش داد. برعکس، هنگامی که پرنده در معرض محیط سرد قرار بگیرد متابولیسم بدن افزایش می یابد تا گرما تولید کند و این دما از بدن پرنده دفع می شود و در نهایت دمای بدن کاهش یافته تا اینکه پرنده قادر به حفظ حیات نمی باشد و باعث مرگ می شود(Mount,1979).

تولید حرارت در نتیجه دریافت خوراک

در پرندگان در حال رشد، انرژی متابولیسمی نگهداری بخش بزرگی از منبع تولید حرارت است. اگر حیوان فعالیت فیزیکی برای جمع آوری آب و غذا داشته باشد تولید حرارت برای نگهداری افزایش خواهد یافت  (Gous and Morris, 2005). فعالیت های مرتبط با  تغذیه نیاز به انرژی بیشتری دارند (Andersson et al., 2001) و حرارت کل تولیدی را افزایش می دهند. شکل خوراکی که در دسترس پرنده قرار می گیرد، می تواند روی هزینه انرژی مرتبط با فعالیت مصرف خوراک اثر بگذارد. زمان صرف شده برای خوردن جیره پلت یک سوم کمتر از جیره آردی می باشد. خوردن جیره پلت بجای جیره آردی تقریبا 6 درصد انرژی ذخیره می کند (Gous and Morris, 2005) که در استرس گرمایی می تواند مفید باشد.

تولید حرارت نتیجه حرارت تولید شده بخاطر فرایند هضم، جذب و مصرف مواد مغذی می باشد. این فرایندها با هم بخشی از حرارت افزایشی (heat increment) است که در نتیجه مصرف غذا بوجود می آید. نشان داده شده است که استرس گرمایی ممکن است قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین و کربوهیدرات را کاهش داده، در حالیکه قابلیت هضم چربی نسبتا تحت تاثیر قرار نگرفت   (Puvadolpirod and Thaxton, 2000b) . تولید حرارت نیمچه های گوشتی بخاطرسرعت رشد بالا به ویژه بخاطر مصرف بالای خوراک، زیاد است.

(Wiernusz 1998) تخمین زده است که 60% از کل انرژی متابولیسمی دریافتی به صورت گرما از دست میرود. تولید حرارت در نیمچه های گوشتی وابسته به ژنتیک است (Buys et al., 1999)

لاین های منتخب با رشد سریع و ضریب تبدیل پایین تولید حرارت پایین تری نسبت به لاین هایی منتخب با رشد کم و ضریب تبدیل پایین یا رشد کم با ضریب تبدیل بالا دارند. پرندگان با سرعت رشد بالا ممکن است مشکلاتی با سیستم تنفسی و قلبی – عروقی به علت افزایش نیازهای متابولیکی، داشته باشند. pCO2 بالاتر و pO2 پایین تر در عروق خونی در مقایسه با لاین هایی با سرعت رشد کم و ظرفیت کمتر حمل CO2 و O2، منجر به تولید حرارت کمتر می شود. تولید حرارت در خلال 24 ساعت ثابت نیست و بستگی به الگوی فعالیت حیوان در طول روز دارد (Syafwan et al.,2011).

نتیجه اولیه استرس گرمایی این است که با افزایش درجه حرارت محیط، حیوانات به تدریج دریافت خوراک را کاهش میدهند (May and Lott, 1992). این دریافت خوراک کم (انرژی دریافتی کمتر) تولید حرارت در جوجه ها را کاهش می  دهد (Syafwan et al.,2011).

اثر استرس گرمایی روی آب و خوراک دریافتی، وزن بدن، فیزیولوژی و توسعه دستگاه گوارش

خوراک دریافتی

کارایی تولید طیور تحت تاثیر دمای حرارت محیط و رطوبت قرار می گیرد (Wiernusz, 1998). خوراک دریافتی توسط نیمچه های گوشتی با افزایش دما کاهش می یابد (NRC, 1994; Cheng et al., 1997).

با افزایش درجه حرارت هوای سالن از 21.1 درجه سانتی گراد به 32.2 درجه سانتی گراد خوراک دریافتی تقریبا 9.5% به ازای هر پرنده در روز از هفته اول تا شش هفتگی کاهش می یابد.  هنگامی که دمای محیط از 32.2 به 37.8 درجه سانتی گراد افزایش یافت، موجب کاهش 9.9 درصدی خوراک دریافتی به ازای هر پرنده درروز در مقایسه با دمای 21.1 درجه سانتی گراد شد (North and Bell, 1990).

آب دریافتی

درجه حرارت بالای محیط مصرف آب را افزایش می دهد. جوجه ها در دمای 38 درجه سانتی گراد چهار برابر آب بیشتری (North and Bell, 1990) نسبت به دمای 21 درجه سانتی گراد مصرف می کنند. آخرین داده ها نشان داده است که مصرف آب تقریبا 7 درصد به ازای هر یک درجه بالاتر از 21 درجه سانتی گراد افزایش می یابد (NRC, 1994).

تخمین آب مصرفی ممکن است از نظر تسهیل مکانیسم تبخیر پرنده برایش سومند باشد (Belay and Teeter, 1993) که منجر به خنک کردن پرنده می شود (Ahmad et al., 2005).

بنابراین آب در بسیاری از جنبه های متابولیسم طیور شامل کنترل دمای بدن، فرایند هضم و جذب خوراک و نقل و انتقال مواد مغذی دخیل می باشد. مصرف آب در خلال استرس گرمایی بستگی به مقدار خوراک مصرف شده دارد. پرندگانی که یک ساعت قبل از مواجه شدن با گرما خوراک دریافت کردند در مقایسه با پرندگانی که در هنگام رویارویی با گرما خوراکی دریافت نکردند، در خلال دوره مواجه با گرما آب بیشتری مصرف کردند (Lott, 1991).

وزن بدن

پرندگانی که با درجه حرارت بالا مواجه می شوند افزایش وزن کمتری نسبت به پرندگانی دارند که در معرض دمای نرمال هستند (North and Bell, 1990).